Chọn gì giữa khen ngợi và khuyến khích!

“Trẻ con như miếng như bọt biển – thẩm thấu mọi sai lầm của ta” theo Tiến Sĩ Shefali – tác giả sách Làm cha mẹ tỉnh thức.

Khi trao con lời khen ngợi hoặc chê trách, sẽ có lúc con tìm kiếm sự chấp nhận ở bên ngoài. Như cái cách mà ba mươi năm qua, tôi luôn cảm thấy mình chưa đủ giỏi để được yêu thương. Chỉ khi tỉnh thức dành tặng con sự động viên và khuyến khích từ trái tim, mới mong con xây dựng cho mình hệ giá trị sống từ bên trong.

Lời khen ngợi là nguyên nhân khiến tôi luôn nỗ lực để được thừa nhận. Tôi thấy vui khi được ngợi khen, thường cảm thấy tồi tệ nếu bị chê trách. Cảm xúc như đồ thị hình sin, hoàn toàn phụ thuộc vào yếu tố bên ngoài. Thay vì nhìn vào sự nỗ lực của bản thân, tôi nhìn vào sự thành công của người khác. Thế nên, khi quan sát mình một cách tỉnh thức, ta có thể thấy bản thân thiếu yêu thương mình bao nhiêu.

Hãy nhìn sự việc như cách trẻ đang nhìn. Hãy quan tâm đến điều con đang thấy và đang nghĩ. Giống như khi con vui mừng vì hoàn thành một tác phẩm. Hãy thật sự chú tâm vào quá trình con tạo nên nó.

Hãy trở thành tấm gương, tạo cơ hội để con trẻ có thể phát triển thêm kỹ năng và giá trị sống. Tự hỏi rằng, ta có đang truyền thông điệp theo tiêu chuẩn bên ngoài.

Thay vì nói “Mẹ tự hào khi con biết đạp xe”

Hãy thử nói: “Con đã rất kiên trì luyện tập xe thăng bằng trong nhiều tháng, giờ con có vui khi đạp xe thành công không? Hãy cho mẹ biết con cảm thấy thế nào?”

Thay vì nói  “Con làm mô hình này đẹp lắm. Con giỏi lắm! Mẹ rất tự hào về con”

Hãy thử nói “Mẹ đã thấy con đã rất kiên nhẫn để sắp mô hình này. Con cảm thấy thế nào?

Thay vì nói  “Mẹ thấy vui khi con chia sẻ đồ ăn cho mẹ. Con thật là một em bé ngoan.

Hãy thử nói “Mẹ cảm ơn con đã chia sẻ đồ ăn của mình, con có thấy vui vì đã chia sẻ cho người con yêu thương không?

Thay vì nói  “Mẹ thấy con đã làm tốt, nhưng mẹ có cách này hay hơn con muốn thử không?

Hãy thử nói “Mẹ thấy con đã kiên trì thử cách A, cách B, hãy cho mẹ biết nếu con muốn tham khảo cách của mẹ nhé.

Thay vì nói  “Con đã làm tốt hơn bạn rất nhiều, kết quả được xếp hạng cao rồi, tốt lắm!

Hãy thử nói “Con đã kiên nhẫn và sáng tạo để làm việc này, có phải con thấy vui vì đã làm được nhiều hơn ngày hôm qua?

Con sẽ không gắn nhãn việc con làm bằng sự hài lòng hay niềm tự hào của mẹ, con nhìn nhận giá trị sống kiên trì giúp con thành công trong việc luyện tập kỹ năng mới.

Cuối cùng, trong tiếng Latin, gốc từ “cour” trong “encouragement” – khuyến khích chính là trái tim. Để động viên trẻ hãy bắt đầu từ đây. Hãy gửi con một thông điệp, mọi nỗ lực bên trong sẽ là kim chỉ nam trong các vấn đề của chính mình.

“Con có thể làm được! Con tạo ra giá trị”